Hướng dẫn sơ cứu người bị đuối nước đúng cách theo chuẩn y tế
Đuối nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em và người lớn, đặc biệt trong mùa hè hoặc các hoạt động du lịch, vui chơi dưới nước. Trong các tình huống khẩn cấp, việc biết cách sơ cứu đuối nước đúng chuẩn y tế là yếu tố quyết định sự sống còn. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn từng bước cụ thể để xử lý và cấp cứu người bị đuối nước như một chuyên gia.
1. Đảm bảo an toàn trước khi sơ cứu
Trước khi tiếp cận nạn nhân, cần đánh giá khu vực xung quanh có an toàn hay không. Nếu nạn nhân còn trong nước, chỉ tiếp cận khi bạn có kỹ năng bơi và phương tiện hỗ trợ như áo phao, phao cứu sinh hoặc gậy kéo. Tránh tự lao xuống nếu không có đủ kỹ năng, vì bạn có thể trở thành nạn nhân tiếp theo.
2. Đưa nạn nhân lên bờ an toàn
- Nếu có thể, sử dụng gậy, sào hoặc ném dây, phao nổi để kéo nạn nhân vào bờ.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với nạn nhân đang hoảng loạn dưới nước. Nếu bắt buộc phải xuống nước, tiếp cận từ phía sau để tránh bị nạn nhân ôm và kéo chìm.
3. Kiểm tra tình trạng nạn nhân ngay khi lên bờ
Ngay sau khi đưa nạn nhân lên bờ, cần:
- Kiểm tra ý thức: Gọi lớn, lay nhẹ vai xem nạn nhân có phản ứng không.
- Kiểm tra nhịp thở và mạch.
- Quan sát ngực có phập phồng không, đặt tai gần miệng để nghe tiếng thở, cảm nhận hơi thở bằng má.
4. Gọi cấp cứu ngay lập tức
Dù nạn nhân có tỉnh lại hay không, hãy gọi số cấp cứu 115 ngay lập tức. Thời gian phản ứng y tế càng sớm, khả năng cứu sống và phục hồi càng cao.
5. Tiến hành hồi sinh tim phổi (CPR) nếu nạn nhân ngừng thở
Nếu nạn nhân không thở hoặc ngừng tim, phải tiến hành hồi sinh tim phổi (CPR) ngay:
- Đặt nạn nhân nằm ngửa trên mặt phẳng cứng.
- Đặt hai tay chồng lên nhau, ấn mạnh xuống vùng giữa ngực (ngang núm vú), độ sâu khoảng 5–6cm, tần suất 100–120 lần/phút.
- Sau mỗi 30 lần ấn ngực, thực hiện 2 lần hà hơi thổi ngạt.
- Tiếp tục ấn ngực – thổi ngạt đến khi nạn nhân thở lại hoặc nhân viên y tế đến.
6. Nếu nạn nhân còn thở: Đặt ở tư thế phục hồi
Trong trường hợp nạn nhân đã tỉnh hoặc còn thở, hãy đặt nằm nghiêng sang một bên (tư thế hồi phục) để tránh sặc nước vào phổi. Theo dõi sát sao trong khi chờ cấp cứu.
7. Không cố gắng ép nước ra khỏi phổi
Rất nhiều người mắc sai lầm khi sơ cứu đuối nước là tìm cách bế ngửa và dốc nước từ phổi nạn nhân ra ngoài. Hành động này không hiệu quả và có thể làm chậm trễ hồi sinh tim phổi. Nước đã vào phổi cần xử lý bằng kỹ thuật y tế chuyên sâu.
8. Giữ ấm cho nạn nhân sau khi tỉnh
Sau khi tỉnh, người bị đuối nước rất dễ bị hạ thân nhiệt. Cần lau khô người, đắp chăn hoặc quần áo khô. Tuyệt đối không cho uống nước hoặc ăn uống nếu còn mệt hoặc buồn nôn.
9. Đưa đến cơ sở y tế kiểm tra sau khi sơ cứu
Dù nạn nhân tỉnh lại và có vẻ khỏe, vẫn cần đưa đến bệnh viện hoặc trung tâm y tế gần nhất. Có những tổn thương tiềm ẩn ở phổi và não do thiếu oxy kéo dài mà bạn không thể phát hiện ngay.
10. Những điều tuyệt đối không làm khi sơ cứu đuối nước
- Không lay mạnh người đang bất tỉnh, có thể gây chấn thương cột sống cổ.
- Không dùng mẹo dân gian như lăn ống, đánh vào lưng mạnh, cho uống nước tỏi… hoàn toàn phản khoa học.
- Không bỏ mặc người vừa đuối nước dù họ đã tỉnh, luôn có nguy cơ biến chứng hô hấp sau vài giờ.
Kết luận
Việc biết cách sơ cứu người bị đuối nước đúng chuẩn y tế là kỹ năng sống thiết yếu mà bất kỳ ai cũng cần nắm vững. Không chỉ giúp tăng khả năng sống sót mà còn giảm thiểu di chứng về thần kinh, hô hấp sau này. Hãy chia sẻ bài viết này đến nhiều người hơn để cùng xây dựng cộng đồng an toàn dưới nước.